İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri’ndeki bir futbol sahasına 27 Temmuz’da düzenlenen saldırı, bölgede yeni bir savaş çıkacağına dair endişelerin artmasına neden oldu.
İsrail, saldırıdan Lübnan merkezli Hizbullah’ı sorumlu tuttu, Hizbullah suçlamaları reddetti.
Saldırıda ne oldu?
27 Temmuz Cumartesi akşamı, Mecdel Şems kasabasındaki futbol sahasına bir roket düştü. Azınlık Dürzi topluluğundan 12 çocuk ve genç öldürüldü.
Bu, İsrail-Hizbullah geriliminin tırmanmaya başladığı Ekim 2023’ten bu yana İsrail-Lübnan sınırında ya da yakınında meydana gelen en ölümcül saldırı oldu.
Çocuk ve gençlerin ölmesi, İsrail ve dünya çapında infiale yol açtı.
İsrail, Hizbullah’ın saldırıyı Lübnan içinden atılan İran yapımı bir roketle düzenlediğini söylüyor. ABD de Hizbullah’ı suçluyor.
Hizbullah ise kesin bir dille saldırının arkasında olmadığını söyledi.
Hizbullah nedir?
Hizbullah Lübnan merkezli, İran destekli Şii İslamcı bir siyasi parti ve silahlı örgüt.
İki yüz bine yakın füze, roket ve taarruz İHA’sına sahip silahlı kanadı, bölgedeki en büyük askeri güçlerden biri.
Hizbullah, kendisinden çok daha zayıf olan Lübnan ordusundan ayrı faaliyet yürütüyor.
Grup, ayrıca Lübnan hükümeti üzerinde siyasi nüfuza da sahip.
Hizbullah ve destekçileri, İsrail’in Lübnan topraklarını işgal ettiğini savunuyor ve kendisini İsrail’e karşı meşru bir direniş hareketi olarak tanımlıyor.
Batı ülkeleri, İsrail, körfez ülkeleri ve Arap Birliği tarafından terör örgütü olarak kabul edilen Hizbullah, Hamas ve Filistinlileri destekliyor ve İsrail devletinin var olmaması gerektiğini savunuyor.
Golan Tepeleri nedir, İsrail neden orada?
Golan Tepeleri, Suriye’nin güneybatısından İsrail’in kuzeydoğusuna uzanan kayalık bir bölge.
İsrail, Suriye’ye ait Golan Tepeleri’nin 1200 kilometrekarelik kısmını 1967’deki 6 Gün Savaşı olarak da bilinen Arap-İsrail Savaşı sırasında işgal etti. Bu savaşta Suriye, Golan Tepeleri üzerinden İsrail’e saldırmıştı.
İsrail bölgeyi 1981’de ilhak etti, ancak bu hamle uluslararası kamuoyunun büyük kısmı tarafından resmen tanınmadı.
Trump yönetimi 2019’da yıllardır süregelen ABD politikasından vazgeçti ve Golan Tepeleri’nin ilhakını resmen tanıdı.
Suriye, bu toprakların kendisine ait olduğunu ve geri alacağını söylüyor. Bölgeden çekilmemek konusunda kararlı olan İsrail ise, kayalık alanın ülke savunması için kilit öneme sahip olduğu görüşünde.
Golan Tepeleri’nde yaklaşık 20 bin Yahudi yerleşimci de yaşıyor. Bölgede aynı zamanda İsrail’e ait askeri üsler ve gözetleme noktaları var.
Bölgedeki İsrail yerleşimleri uluslararası hukuk nezdinde yasa dışı kabul ediliyor.
Dürziler kimdir?
Dürziler Lübnan, İsrail, Ürdün ve Suriye’de yaşayan, Arapça konuşan bir etnik ve dini topluluk.
Topluluğun bir kısmı, yüzyıllardır Golan Tepeleri’nde yaşıyor.
İsrail, Golan Tepeleri’nde yaşayan herkese vatandaşlık alma hakkı tanıyor, ama bölge sakinlerinin çoğu Suriye vatandaşlığında kalmayı tercih ediyor.
Mecdel Şems, Golan Tepeleri’nde Dürzilerin çoğunlukta olduğu dört kasabanın en büyüğü.
Günümüzde Golan Tepeleri’nde yaşayan yaklaşık 21 bin Dürziden neredeyse yüzde 20’si İsrail vatandaşlığına geçti. Suriye vatandaşlığı olanların İsrail’de oturma izni var ve oy verme hakkı dışında İsrail vatandaşlarıyla neredeyse aynı hak ve ayrıcalıklara sahipler.
Golan Tepeleri dışında yaşayan ve İsrail vatandaşı olan yaklaşık 100 bin Dürzi var. Dürziler, zorunlu askerlik hizmeti kapsamında İsrail ordusunda görev alan en büyük Yahudi olmayan topluluk.
Dünya çapında bir milyona yakın Dürzi olduğu tahmin ediliyor. Dürzilik, İslam dininin Şii mezhebinin bir kolu olan İsmaililik’e dayanıyor. Ancak Dürzilerin kendi ibadet ve gelenekleri olan ayrı bir inanç sistemi var.
Hizbullah neden Golan Tepeleri’ni hedef almış olabilir?
Hizbullah, Hamas’ın İsrail’e yönelik 7 Ekim 2023 saldırılarının ertesi günü İsrail’deki hedefleri vurdu. Grup, Filistinliler ile dayanışma içinde hareket ettiğini söylüyor.
O zamandan beri taraflar düzenli olarak çatışıyor. Bu süreçte İsrail-Lübnan sınırının iki tarafında da binlerce kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.
İsrail güvenlik yetkilileri, Golan Tepeleri’ndeki futbol sahasına düşen roketin, bölgede birkaç noktayı hedef alan bir bombardımanın parçası olduğunu söyledi.
Bu bombardıman, İsrail’in Lübnan’ın güneyinde düzenlediği bir saldırıda dört Hizbullah militanının ölmesinin ardından gerçekleşti.
Ekim’den bu yana Hizbullah’ın düzenlediği saldırıların büyük kısmı, İsrail’in kuzeyini hedef aldı. Golan Tepeleri, çok sık hedef alınmıyor.
Ama Hizbullah, Mecdel Şems yakınındaki Şeba Çiftlikleri/Dov Dağı olarak bilinen bölgedeki İsrail mevkilerini defalarca vurdu.
Yorumculara göre, eğer saldırıyı Hizbullah düzenlemişse, İsrail işgali altındaki bir bölgeye saldırmasının uluslararası kamuoyu tarafından büyük bir tepki çekmeyeceğini, bu sayede Gazze’deki savaş sürerken İsrail hükümeti ve ordusu üzerindeki baskıyı artırabileceğini hesaplamış olabilir.
Bunların Hamas ve Gazze’deki savaşla ne ilgisi var?
Hizbullah, 7 Ekim’de İsrail’e düzenlediği saldırılarda 1200 kişiyi öldüren ve 251 kişiyi rehin alan Hamas’ı destekliyor.
Grup, 7 Ekim saldırılarının ertesi günü İsrail’e karşı kısıtlı bir ikinci cephe açtı.
Hem Hamas hem de Hizbullah İran tarafından destekleniyor. İki grup da İran’ın “direniş ekseni” adını verdiği, Orta Doğu’da benzer görüşteki İran destekli grupların bir araya geldiği ittifakın parçası. Bu ittifak, bölgede İsrail ve İsrail’in kilit müttefiki ABD’ye karşı faaliyetler yürütüyor.
Hizbullah direkt olarak Gazze’deki savaşa müdahil değil. Ancak İsrail ve Hamas arasında ateşkes ilan edilene kadar İsrail’e yönelik saldırılarını sürdüreceğini söylüyor.
Hamas kontrolündeki Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail’in askeri operasyonlarında Ekim’den bu yana 39 binden fazla Filistinli öldürüldü.
İlgili haberler
News
