DOLAR 34,9622 0.17%
EURO 36,6444 0.03%
ALTIN 3.012,660,22
BITCOIN %
İstanbul
°

02:00

İMSAK'A KALAN SÜRE

adana haber - agrı haber - haber ajansı - akdag haber - akit tv haber - almanya haber - ana haber bülteni - news haber - ankara haber - arabistan haber - asayiş haber - spor haber - ataköy haber - avrupa gazetesi - avustralya haber - aybastı haber - azerbaycan haber - bağdat haber - bartın haber - başakşehir haber - basın bülten - batum haber - bayburt haber - beykent haber - bilişim haber - boomerang haber - çankırı haber - cnbc haber - cnn haber - dobra haber - doğuş gazetesi - dolunay haber - doruk haber - dünya haber merkezi - ermenistan haber - flash haber - fox haber - fox tv haber - fransa haber - gazete gündem - gaziantep haber - gaziantep haber - giresun haber - global bülten - gümüşhane haber - gümüşhane manşet/a> - gürcistan haber - haber28 haber - 365 haber - 365tv haber - haber60 haber - haber ajansı - haber aktif - best haber - birgün haber - objektif haber - haber özetleri - sizin haber - hakkari haber - hep haber - ığdır haber - ılgın haber - ingiltere haber - internet haber - iskenderun haber - istihbarat haber - kadının sesi haber - kanada haber - kanal24 haber - kanal7 haber - kanal a haber - kanal t haber - kapsam haber - karadeniz haber - karamürsel haber - kazakistan haber - kent haber - kıbrıs haber - kıbrıs tv haber - küçükçekmece haber - maçka haber - madtv haber - magazinpress haber - makedonia haber - malatya haber - megachannel haber - merkez ana haber - muş haber - olay tv haber - öncü haber - özbekistan haber - özgür haber - özlem haber - parti haber - pause haber - polis haber - samsun gazete haber - sandıklı haber - seçim haber - sendika haber - show haber - show tv haber - sivil haber - star tv haber - suriye haber - tatil haber - teşkilat haber - tokat gazete haber - trt1 haber - türkistan haber - tv5 haber - tvnet haber - ultra haber - ulusal bülten haber - ulusal kanal haber - vatan haber - uluslararası haber - yerel bülten haber - yeryüzü haber - zaman haber - adalet haber - adana gündem haber - alem haber - aliağa haber - amasya haber - anadolu manşet haber - ankara güncel haber - antalya haber - antep gazetesi haber - askeri haber - aydın haber - bağcılar haber - basın haber - beylikdüzü haber - beypazarı haber - beyşehir haber - bodrum haber - bomba haber - bozkır haber - cep haber - çeşme haber - denizli gündem haber - doğubeyazıt haber -elbistan haber - erzurum gündem haber - evrensel haber - evrim haber - gaziantep bülten haber - girişim haber - gölbaşı haber - 365 haber - 44 haber - 73 haber - 77 haber - aksiyon haber - arşiv haber - bir haber - channel haber - karadeniz haber - özet haber - port haber - sosyal haber - haber yazıyo - haber yelkeni - hemen haber - istanbul haber - istanbul son haber - kandıra haber - kars manşet haber - kayseri manşet haber - magazin tv haber - merzifon haber - nesil haber - news haber - onay haber - ordu manşet haber - şafak haber - samsun manşet haber - sarıyer haber - sarıyer son haber - sky haber - tarım haber - taşova haber - trabzon manşet haber - video haber - yükseliş haber - zafer haber - küre haber - haber - haber - anadolu haber - antakya haber - çarşamba haber - aksiyon haber - haber turu - ulusal haber - internet gazetesi haber - millet gazetesi haber" - moda haber -organik haber -smart haber -terme haber - zara haber
sponsor reklam
67 okunma

İran Cumhurbaşkanının Ölümü İran Siyasetini Nasıl Etkileyecek?

ABONE OL
21 Mayıs 2024 05:09
0

BEĞENDİM

ABONE OL

İbrahim Reisi, İslam Cumhuriyeti’nde iktidarın zirvesine yakın bir yerde duruyordu ve beklentiler en tepeye yükseleceği yönündeydi.

Ama hayat ona farklı bir yol çizdi.

Reisi’nin Pazar günü helikopterinin düşmesi sonucu hayatını kaybetmesi, sağlık durumu uzun süredir ilgi odağı olan 85 yaşındaki dini lider Ayetullah Ali Hamaney’in yerine kimin geçeceği konusunda artan spekülasyonları da altüst etti.

Ama İran’da sert politikalar izlemekle tanınan Reisi’nin trajik kaderinin İran siyasetinin yönünü değiştirmesi ya da İslam Cumhuriyeti’ni önemli bir şekilde sarsması beklenmiyor.

Bunu Hamaney de henüz Reisi’nin ölümü teyit edilmeden önce sosyal medya platformu X’ten yaptığı bir paylaşımla duyurdu ve “İran halkının endişelenmemesi gerektiğini” ve “herhangi bir aksama olmayacağını” vurguladı.

Ama cumhurbaşkanın ölümü, muhafazakar ve sertlik yanlısı siyasetçilerin artık hem seçilmiş hem de seçilmemiş tüm iktidar organlarına hakim olduğu bir sistemin sınırlarını test edebilir.

Chatham House adlı düşünce kuruluşunda Orta Doğu ve Kuzey Afrika programı direktörü olan Dr. Sanam Vakil’e göre, “Sistem, muhafazakarların birliğini ve Hamaney’e sadakati koruyabilecek yeni bir aday arayışına girerken, onun [Reisi] ölümüyle ilgili büyük bir gösteri yapacak ve işlevselliğini göstermek için anayasal prosedürlere bağlı kalacak”.

Reisi’nin muhalifleri ise 1980’lerde siyasi mahkumların toplu infazında belirleyici bir rol oynamakla suçlanan ve bunu inkar eden eski savcının gidişini selamlayacak ve iktidarının sona ermesinin bu rejimin de sonunu hızlandırmasını umacaklar.

İran hükümeti için Reisi’nin cenaze töreni duygu yüklü olmanın yanı sıra devamlılık sinyalleri göndermek için de bir fırsat olarak değerlendirilecek.

Biliyorlar ki dünyanın gözü İran’ın üzerinde.

BBC’ye konuşan Tahran Üniversitesi’nden Profesör Muhammed Marandi, “Batı, yaklaşık 40 yıl boyunca İran’ın çökeceğini ve dağılacağını varsayıyordu. Ama mucizevi bir şekilde hala burada ve tahmin ediyorum ki önümüzdeki yıllarda da burada olacak” diyor.

Uzmanlar Meclisi’nde bir yer açıldı

Reisi’nin ölümüyle boş kalan ve doldurulması gereken bir diğer kritik pozisyon da zamanı geldiğinde yeni dini lideri seçecek olan Uzmanlar Meclisi’nde boşalan koltuk.

Uzmanlar Meclisi, İran’ın dini liderini seçme, denetleme, gerektiğinde görevden alma yetkilerine sahip.

Chatham House’tan Dr. Vakil, “Reisi potansiyel bir halefti çünkü Hamaney’in de seçildiği dönemde olduğu gibi nispeten genç, çok sadık, sisteme bağlı ve tanınan bir kişiydi” diyor.

Uzmanlar Meclisi’ndeki seçim süreci pek şeffaf değil ve Hamaney’in oğlu Mojtaba Hamaney de dahil olmak üzere bir dizi isim liderlik pozisyonu için yarışıyor.

Bundan daha acil olan ise erken cumhurbaşkanlığı seçimlerinin düzenlenmesi olacak.

Cumhurbaşkanlığı yetkisi şimdilik Reisi’nin Yardımcısı Muhammed Muhbir’e devredildi. Yeni seçimlerin 50 gün içinde yapılması gerekiyor.

İran’da Mart ayında yapılan parlamento seçimlerine katılım rekor düzeyde düşüktü.

Cumhurbaşkanlığı seçimi de bir zamanlar seçimlere coşkulu katılımla övünen bir ülkede gerçekleşecek.

Öte yandan Reisi’yi cumhurbaşkanlığı görevine taşıyan 2021 seçimleri de dahil olmak üzere, ülkedeki son seçimlere ılımlı ve reform yanlısı adayların gözetim organı tarafından sistematik bir şekilde dışlanması damgasını vurdu.

Londra merkezli haber sitesi Amwaj.media’nın editörü Mohammad Ali Shabani, “Erken cumhurbaşkanlığı seçimleri Hamaney’e ve devletin üst kanatlarına bu gidişatı tersine çevirmek ve seçmenlere siyasi sürece geri dönüş yolu açmak için bir fırsat sunabilir” diyor ve devam ediyor:

“Ancak ne yazık ki şu ana kadar devletin böyle bir adım atmaya hazır ve istekli olduğuna dair hiçbir belirti görmedik.”

Reisi’nin yerine kim seçilebilir?

Reisi’nin saflarında bile belirgin bir halef yok gibi görünüyor.

Berlin merkezli düşünce kuruluşu SWP’de misafir araştırmacı olarak görev yapan Hamidreza Azizi, “Bu muhafazakar grup içinde daha sertlik yanlısı olanlar ve daha pragmatik olarak değerlendirilenler olmak üzere farklı kamplar var” diyor.

Azizi, bu durumun yeni parlamentoda ve yerel düzeyde mevcut pozisyon kapma yarışını daha da kızıştıracağına inanıyor.

Reisi’nin koltuğuna kim oturursa otursun, göz korkutan bir gündemi ve sınırlı yetkileri devralacak.

İran’da iktidar nasıl şekilleniyor?

İran İslam Cumhuriyeti’nde nihai karar alma yetkisi dini lidere ait.

Dış politika, giderek artan bir güce sahip olan İslam Devrimi Muhafızları Ordusu’nun (IRGC) kontrolünde.

İran’ın son aylarda İsrail ile eşi benzeri görülmemiş düzeyde gerginlik yaşadığı dönemde karar verici kişi cumhurbaşkanı değildi.

Iran’ın bu dönemde İsrail’e yanıtı tehlikeli bir kısasa kısası tetikledi ve başta Tahran olmak üzere pek çok yerde daha da riskli bir tırmanma sarmalına dair alarm zillerinin çalmasına neden oldu.

Reisi günlük işlere başkanlık ederken İranlılar, uluslararası yaptırımların yanı sıra kötü yönetim ve yolsuzlukla bağlantılı olarak derinleşen mali sıkıntılarla başa çıkmakta zorlanıyorlar.

Ülkede enflasyon %40’ın üzerine çıktı; riyal para biriminin değeri düştü.

Reisi’nin döneminde İslam Cumhuriyeti aynı zamanda İran’ın katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla ahlak polisi tarafından gözaltına alınan 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin gözaltındayken hayatını kaybetmesi üzerine başlayan olağanüstü protesto dalgasıyla da sarsıldı.

Eylemlerden haftalar önce Reisi, kadınların başörtüsü takmak da dahil olmak üzere mütevazı bir şekilde davranmalarını ve giyinmelerini zorunlu kılan İran’ın “Tesettür ve İffet Yasası’nın” sıkılaştırılması talimatını vermişti.

İnsan hakları grupları protestolar sırasında yüzlerce kişinin öldürüldüğünü ve binlerce kişinin gözaltına alındığını söylüyor.

Reisi ülkede popüler miydi?

Amwaj.media’nın editörü Mohammad Ali Shabani, Reisi’nin İran tarihinde cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kaydedilen en düşük katılımla göreve geldiğini ve selefi Hasan Ruhani’nin sahip olduğu popüler yetkiye sahip olmadığını söylüyor.

Ruhani’nin popülaritesi kısmen 2015’te imzalanan, ancak üç yıl sonra ABD Başkanı Donald Trump’ın ülkesini tek taraflı olarak çekmesiyle dağılan nükleer anlaşmadan kaynaklıydı.

O zamandan bu yana Reisi’nin ekibi ile ABD Başkanı Joe Biden yönetimi arasındaki dolaylı görüşmelerde de çok az ilerleme kaydedildi.

Shabani, “[Reisi] İslam Cumhuriyeti karşıtlarının Ruhani’ye yönelttiği öfkenin çoğundan kaçındı, bu da kısmen daha az etkili görülmesinden kaynaklıydı” diyor.

Dışişleri Bakanı da ölenler arasındaydı

Helikopter kazasında ölenler arasında Hüseyin Amir Abdullahiyan da bulunuyor.

Abdullahiyan, İran’ı dünyaya tanıtma ve ülkeye yönelik yaptırımların etkisini hafifletmenin yollarını bulma çabalarında aktif bir rol oynadı.

İsrail- Gazze savaşı etrafındaki acil diplomasi sırasında, İran’ın müttefiklerinin yanı sıra gerginliği yatıştırmak ve kontrol altına almak isteyen Arap ve Batılı dışişleri bakanlarıyla yapılan toplantılarda ön plandaydı.

BBC’ye konuşan üst düzey bir Batılı diplomatik kaynak Abdullahiyan hakkında, “Mesajları iletmek için faydalı bir kanaldı” yorumunu yaptı, “Ancak güç dışişleri bakanlığında olmadığı için oldukça kalıplaşmış mesajlar verme eğilimindeydi” diye konuştu.

Bourse and Bazaar adlı düşünce kuruluşunun CEO’su analist Esfandyar Batmanghelidj ise Reisi hakkında, “Bir cumhurbaşkanının ani ölümü normalde önemli bir olaydır ama potansiyel bir dini lider olarak görülmesine rağmen siyasi destekten ve net bir siyasi vizyondan yoksundu” diyor ve devam ediyor:

“Ancak onu seçtiren siyasi aktörler onsuz da uyum sağlayacak ve ilerleyecektir.”

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP
Full HD Film izlededektifdeneme bonusu veren sitelerkıbrıs escorteryaman escortEscort Eryamanankara escortDeneme Bonusu Veren Sitelertanıtım yazısıeryaman escortkıbrıs escort bayandeneme bonusu veren sitelerporno film izleDeneme bonusu veren sitelergaziantep escortgaziantep escortmersin escortkayseri escortkayseri escort
deneme bonusu veren siteler genellikle platformda sunulan yeni oyunları keşfetmelerine yardımcı olur. Kullanıcılar, deneme bonusları sayesinde sürekli olarak güncellenen oyun kataloğunu inceleyebilir ve yeni favori oyunlarını bulabilirler.
Online bahis siteleri kullanıcıların spor müsabakalarına bahis yapmalarını sağlar. Türkiye'de yasal bahis siteleri, Spor Toto Teşkilatı tarafından denetlenir. Yabancı bahis siteleri ise lisanslı olup, uluslararası alanda hizmet verir. Bahis siteleri, mobil uygulamalarla da kolay erişim sağlar
deneme bonusu veren siteler
deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler